Vragen en antwoorden

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne. Dit is landelijk geregeld via de Regeling opvang ontheemden Oekraïne.

Opvang vindt plaats via twee sporen

• Gemeentelijke opvang
  Voor de gemeentelijke opvang heeft het Rijk het benodigd aantal opvangplekken bepaald. Per 1 juli 2023 zijn dit er 90.000.
• Particuliere opvang. 
  Deze vorm van opvang heeft een vrijwillig karakter en telt niet mee voor de landelijke realisatie. De overheid heeft wel veel baat bij deze vorm van opvang. Mede hierdoor is steeds voldaan aan de grote behoefte naar opvangplekken.

Dit is nog onbekend en sterk afhankelijk van de ontwikkelingen. Nu de oorlog voortduurt, verwachten we dat van snelle terugkeer geen sprake is. Oekraïense ontheemden hebben rechtmatig verblijf op grond van de Europese  ‘Richtlijn Tijdelijke bescherming’.

We ondersteunen ontheemden bij het vinden van werk. Daarnaast werken we samen met maatschappelijke partners om andere zaken te regelen. 

Dit is afhankelijk van de situatie. Een deel van de volwassenen werkt. De kinderen zijn leerplichtig en gaan naar school. De ontheemden die niet werken kunnen zelf bepalen aan welke activiteiten ze deelnemen. Denk aan vrijwillige taallessen.

Een deel van hen heeft inkomsten uit werk. Ontheemden die niet werken ontvangen leefgeld. De hoogte van dit bedrag is bepaald in de Regeling opvang ontheemden Oekraïne (RooO). 

COA staat voor Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Bij de opvang en huisvesting van Oekraïense ontheemden hebben zij geen rol. 

Bij de opvang en huisvesting van Oekraïense ontheemden heeft de provincie geen rol.

Met betrekking tot de vluchtelingencrisis hebben veiligheidsregio’s een coördinerende en ondersteunende rol richting gemeenten gekregen. Zij doen dit onder andere voor de Oekraïense ontheemden. 

Sinds maart 2022 heeft de gemeente de taak om Oekraïense ontheemden op te vangen. Hierbij  werkt de gemeente nauw samen met de veiligheidsregio Zuid-Limburg

Per situatie wordt bepaald of en zo ja welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn. 

De Oekraïense ontheemden hebben een vaste contactpersonen van de gemeente. Vragen of signalen kunnen ze aan hen stellen. Daarnaast zetten we in op activering zodat mensen een zinvolle dagbesteding hebben. 

Bij overlast gaan we direct het gesprek aan en bepalen welke vervolgstappen nodig zijn. 
De ervaringen in de omgeving waar deze mensen nu wonen zijn goed. 

Gezien de urgente situatie in Oekraïne richten we ons in eerste instantie op de herhuisvesting van Oekraïense inwoners. Dat doen we voor een maximale periode van 5 jaar. Mocht de behoefte voor huisvesting van Oekraïense inwoners binnen die termijn afnemen, dan gebruiken we deze als doorstroomlocatie voor andere mensen. Denk aan starters, statushouders, studenten of mensen die met spoed een woning zoeken. De maximale termijn van 5 jaar verandert hiermee niet.

Er zijn meerdere locaties bekeken. Het ging hierbij om beschikbare locaties in eigendom van de gemeente. In deze verkenning is onder meer gekeken naar de nabijheid van voorzieningen en de technische uitvoerbaarheid. Een aantal gemeentelijke locaties is afgevallen wegens bouwtechnische redenen of het kostenaspect. 

De vier locaties die voor besluitvorming zijn aangedragen zijn bij de verkenning als ‘meest passend’ naar voren gekomen. Het gaat hierbij om:

• Kleine Steeg 11 in Sittard
• Walramstraat 9-19 in Sittard
• De voormalige parkeerplaats aan de Heinseweg in Sittard 
• Het terrein van het voormalige DaCapo College Graaf van Loonstraat 39 in Born

Het college heeft voor deze vier locaties besloten dat er tijdelijke huisvesting gerealiseerd wordt, voor de periode van 5 jaar.

De verkenning naar potentiële locaties heeft zich beperkt tot gemeentelijk vastgoed of gemeentelijke terreinen. Vastgoed van derden is niet meegenomen. Reden hiervoor is de benodigde snelheid op realisatie.  
In de verkenning is onder meer gekeken naar de nabijheid van voorzieningen en de technische uitvoerbaarheid. Een aantal panden is hierbij afgevallen vanwege bouwtechnische redenen (de slechte staat van de panden of inpasbaarheid van woonunits) en het kostenaspect.

Het college heeft besloten om huisvesting voor Oekraïense inwoners te realiseren op vier locaties in de gemeente. Het gaat hierbij om:

• Kleine Steeg 11 in Sittard
• Walramstraat 9-19 in Sittard
• De voormalige parkeerplaats aan de Heinseweg in Sittard 
• Het terrein van het voormalige DaCapo College Graaf van Loonstraat 39 in Born

De locaties in Sittard zijn inmiddels in gebruik. Op de locatie aan de Graaf van Loonstraat zijn de bouwwerkzaamheden gestart. 

Naast de maatschappelijke aspecten voor herhuisvesting, kijken we onder meer naar ligging van de locatie en hoe deze bijdraagt aan integratie en meedoen in onze maatschappij. Ook maken we een technische analyse van de locatie en kijken we naar exploitatiekosten en dekking, in relatie tot de beoogde aantallen mensen die we er willen opvangen. 

Flexwoningen zijn kleine, verplaatsbare, stapelbare, schakelbare of splitsbare woningen. Daarnaast heeft één van de volgende aspecten een tijdelijk karakter:

• de woning zelf
• de bewoning (door het gebruik van tijdelijke huurcontracten) of 
• de locatie

Een groot verschil tussen flexwoningen en containerwoningen is de kwaliteit. De kwaliteit van de meeste verplaatsbare woningen is vergelijkbaar met permanente woningen. De nieuwe generatie verplaatsbare woningen kan op tijdelijke locaties worden gebouwd, maar gaat lang mee.

Herhuisvesting van Oekraïense inwoners vindt plaats over de periode waarin dit noodzakelijk is. De huisvesting op deze locaties geldt echter voor een periode van 5 jaar. Het college heeft bewust voor deze periode gekozen. Na deze periode van 5 jaar stopt de huisvesting op deze locaties.

Deze mensen worden nu opgevangen in sloopflats en hotels. Deze locaties zijn voor korte tijd beschikbaar. Nu de oorlog aanhoudt, vinden we het belangrijk deze inwoners van onze gemeente opvanglocaties te bieden waar ze langere tijd kunnen verblijven.

Actuele plannen op of in de omgeving van de onderzoekslocaties komen niet in gevaar. Ingezette ontwikkelingen gaan door zoals gepland, waar nodig worden de plannen voor de herhuisvesting van Oekraïense ontheemden in de oorspronkelijke ontwikkeling ingepast.

Het college neemt over iedere locatie een besluit. De raad wordt actief meegenomen in de ontwikkelingen en plannen.

Een extern bureau heeft voor de gemeente een indicatieve kostenraming gemaakt voor het realiseren van deze 4 locaties. Daar gaat een investering van € 6,1 mln. mee gemoeid. 
Dit bedrag wordt in 5 jaar afgeschreven. De kapitaallasten (afschrijving en rente) voor deze 4 locaties voor de betreffende 5 jaar worden gedekt uit Rijksgelden in de vorm van de bekostigingsregeling transitiekosten en het normbedrag.

Als de Oekraïners sneller vertrekken dan verwacht, dan is de intentie om de tijdelijke herbestemming van deze locaties ook te gebruiken voor eventuele andere doelgroepen. Denk aan statushouders, studenten, ouderen of urgente woningzoekers. We weten niet hoe de toekomst zich ontwikkeld. We weten ook niet hoe wet- en regelgeving zich ontwikkeld. Dus we kunnen hier op dit moment geen concrete uitspraken over doen. 

De woningen op alle locaties worden 5 jaar gebruikt. We weten niet hoe de oorlog in Oekraïne zich ontwikkelt. Als de flex-woningen en woonunits in deze periode niet meer nodig zijn voor Oekraïners, dan gebruiken we deze als doorstroomlocatie voor andere mensen. Denk aan starters, statushouders, studenten of mensen die met spoed een woning zoeken. De maximale termijn van 5 jaar verandert hiermee niet.

De woningen op alle locaties worden 5 jaar gebruikt. Het college heeft bewust voor deze periode gekozen. Na deze periode van 5 jaar stopt de herhuisvesting op deze locaties. Dit betekent dat Kleine Steeg 11 en Walramstraat 9-19 over 5 jaar sluiten en opgaan in de bestaande ontwikkelingen in beide gebieden. De flex-woningen aan de Heinseweg worden over 5 jaar verplaatst naar een andere locatie in de gemeente. Het voormalige parkeerterrein wordt dan in de oorspronkelijke staat teruggebracht.De flex-woningen op het terrein aan de Graaf van Loonstraat worden na 5 jaar i.s.m. de woningcorporatie verplaatst of ingezet passend binnen de ontwikkeling van het gebied. Hierover vind afstemming plaats met buurtbewoners.

Het college heeft besloten om onderstaande locaties in de gemeente geschikt te maken voor de herhuisvesting van Oekraïense inwoners die nu al in onze gemeente wonen. Het aantal woningen/woonunits per locatie is als volgt:

• Kleine Steeg 11 Sittard: 14 zelfstandige woonunits, voor 44 Oekraïense inwoners
• Heinseweg Sittard: 20 flex-woningen voor 60 Oekraïense inwoners
• Walramstraat 9-19 Sittard: 55 zelfstandige woonunits voor 140 Oekraïense inwoners
• Terrein Graaf van Loonstraat Born: 30 flex-woningen voor 120 Oekraïense inwoners

• Kleine Steeg 11 Sittard: De werkzaamheden zijn afgerond. De locatie is in gebruik genomen.
• Heinseweg Sittard: De werkzaamheden zijn afgerond. De locatie is in gebruik genomen.
• Walramstraat 9-19 Sittard: De werkzaamheden zijn afgerond. De locatie is in gebruik genomen. 
• Terrein Graaf van Loonstraat Born: De werkzaamheden zijn gestart in het vierde kwartaal van 2024.

• Kleine Steeg 11 Sittard:
  De 14 zelfstandige woonunits, voor maximaal 44 Oekraïense inwoners zijn in maart 2024 in gebruik genomen.

• Heinseweg Sittard: 
  De 20 flex-woningen voor 60 Oekraïense inwoners, zijn in juli 2024 in gebruik genomen.
   
• Walramstraat 9-19 Sittard: 
  De 53 zelfstandige woonunits, voor 140 Oekraïense inwoners zijn in november 2024 in gebruik genomen.
   
• Terrein Graaf van Loonstraat Born: 
  De 30 flex-woningen, voor 120 Oekraïense inwoners zijn naar verwachting in het voorjaar van 2025 beschikbaar.

Voor de flex-woningen aan de Heinseweg en de Graaf van Loonstraat werkt de gemeente samen met Wonen Limburg. Wonen Limburg is verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie van de flex-woningen op deze locaties. Bij locatie Kleine Steeg werken we samen met ZO Wonen.

Op alle locaties komen parkeerplaatsen voor de Oekraïense bewoners. Daar waar parkeren niet op de locatie kan, wordt met buurtbewoners afspraken gemaakt over parkeren.

Er is een dreigend tekort aan opvangplekken voor Oekraïense ontheemden. Het Rijk heeft daarom eind 2023 besloten het aantal gemeentelijke opvangplekken voor deze doelgroep per 1 februari 2024 te verhogen, van 90.000 naar 97.000. De totale opgave voor de Veiligheidsregio Zuid-Limburg is hiermee vanaf 1 februari 6.992 opvangplekken. Wij vinden het belangrijk hieraan bij te dragen. 

Deze extra plekken zijn bedoeld voor Oekraïense ontheemden die onder de Europese Regeling Tijdelijke Bescherming vallen. Hierin is geregeld dat ontheemden uit Oekraïne recht hebben op opvang en werk. Deze mensen komen via doorstroomlocaties naar onze gemeente. De opvangplekken zijn niet bedoeld voor Oekraïense ontheemden die al in onze gemeente wonen.

Ja

Om het aantal opvangplekken voor Oekraïense ontheemden in de gemeente met 50 plekken uit te breiden, heeft de gemeente een openbaar inkooptraject (aanbesteding) gestart. Diverse partijen konden hierop reageren. De locatie Watersley voldeed het meest aan de vraag en heeft de opdracht gekregen. 

Het gaat om tijdelijke opvang, voor de duur van de beschermingsregeling. Deze is in ieder geval tot 5 maart 2025 van kracht. Mogelijk wordt er nog een verlenging van een jaar afgegeven tot 5 maart 2026. 

De nieuwe locatie Watersley staat hier los van. Watersley is een uitbreidingslocatie, bedoeld voor nieuwe instroom van Oekraïense ontheemden. De vier herhuisvestingslocaties zijn bedoeld voor Oekraïense ontheemden die op uiterlijk 1 februari 2024 al inwoner waren van onze gemeente. Deze vier herhuisvestingslocaties zijn Kleine Steeg 11, Walramstraat 9-19 en het voormalige parkeerterrein Heinseweg in Sittard en het terrein aan de Graaf van Loonstraat 39 in Born.

Het college heeft besloten om huisvesting voor Oekraïense inwoners te realiseren op vier locaties in de gemeente. Het gaat hierbij om:

• Kleine Steeg 11 in Sittard
• Walramstraat 9-19 in Sittard
• De voormalige parkeerplaats aan de Heinseweg in Sittard 
• Het terrein van het voormalige DaCapo College Graaf van Loonstraat 39 in Born

De locaties in Sittard zijn inmiddels in gebruik. Op de locatie aan de Graaf van Loonstraat zijn de bouwwerkzaamheden gestart. 

Bent u als pandeigenaar van mening dat u financieel geschaad wordt door de tijdelijke huisvesting, dan kunt u zich melden bij de gemeente. U kunt ook een planschade verzoek indienen. Lees hierover meer.

Naast de maatschappelijke aspecten voor herhuisvesting, kijken we onder meer naar ligging van de locatie en hoe deze bijdraagt aan integratie en meedoen in onze maatschappij. Ook maken we een technische analyse van de locatie en kijken we naar exploitatiekosten en dekking, in relatie tot de beoogde aantallen mensen die we er willen opvangen.

Het college heeft meerdere gemeentelijke locaties onderzocht op haalbaarheid. Het gaat hierbij om:

• Kleine Steeg 11 in Sittard
• Walramstraat 9-19 in Sittard
• De voormalige parkeerplaats aan de Heinseweg in Sittard 
• Het terrein van het voormalige DaCapo College Graaf van Loonstraat 39 in Born

Voor alle vier locaties heeft het college inmiddels besloten dat er tijdelijke huisvesting gerealiseerd wordt, voor de periode van 5 jaar.

Om huisvesting op de locaties mogelijk te maken, zijn omgevingsvergunningen nodig. Voor alle locaties zijn deze procedures inmiddels doorlopen, en is het indienen van bezwaar niet meer mogelijk. 

Na de besluitvorming zijn buurtbewoners actief betrokken bij de verdere uitwerking van de plannen. Er vinden periodiek gesprekken plaats tussen (vertegenwoordigers van) de buurt en de gemeente. Buurtbewoners met vragen kunnen zich ook melden bij de stadsdeelmanagers of de omgevingsmanager. 

Na de verhuizing van de Oekraïense inwoners wordt er ook aandacht besteed aan de integratie van de Oekraïners in de buurt.

Om huisvesting op de locaties mogelijk te maken, zijn omgevingsvergunningen nodig. Dit zijn reguliere procedures waar bezwaarschriften op ingediend kunnen worden. 

Voor alle locaties zijn de procedures inmiddels doorlopen, en is het indienen van bezwaar niet meer mogelijk. 

De huisvesting betreft een tijdelijke situatie van maximaal 5 jaar. In de omgevingsvergunning wordt een tijdelijke wijziging van het bestemmingsplan aangevraagd om de huisvesting mogelijk te maken. Er is geen sprake van een permanente bestemmingsplanwijziging. 

De woningen op alle locaties worden 5 jaar gebruikt. We weten niet hoe de oorlog in Oekraïne zich ontwikkelt. Als de flex-woningen en woonunits in deze periode niet meer nodig zijn voor Oekraïners, dan gebruiken we deze als doorstroomlocatie voor andere mensen. Denk aan starters, statushouders, studenten of mensen die met spoed een woning zoeken. De maximale termijn van 5 jaar verandert hiermee niet.

Voor alle locaties geldt dat er een vergunning wordt aangevraagd voor 5 jaar. 

Om huisvesting op deze mogelijk te maken, zijn omgevingsvergunningen nodig. Hierbij wordt de reguliere procedure doorlopen, inclusief de mogelijkheid tot bezwaar. Buurtbewoners worden geïnformeerd over de aankondiging/publicatie van het besluit op de vergunningsaanvraag.

Voor alle locaties zijn de procedures inmiddels doorlopen, en is het indienen van bezwaar niet meer mogelijk.

Het college heeft nadrukkelijk gekozen voor een maximale ingebruikname per locatie van 5 jaar. Als na deze periode behoefte blijft bestaan voor huisvesting op deze locaties dan is een nieuwe vergunningsprocedure nodig. Ook dan is er weer de mogelijkheid om bezwaar in te stellen. Het is echter niet de insteek van het college om de periode van huisvesting te verlengen.

Gezien de urgente situatie in Oekraïne richten we ons in eerste instantie op de herhuisvesting van Oekraïense inwoners. Dat doen we voor een maximale periode van 5 jaar. We weten niet hoe de oorlog in Oekraïne zich ontwikkelt. Mocht de behoefte voor huisvesting van Oekraïense inwoners binnen deze termijn afnemen, dan gebruiken we deze als doorstroomlocatie voor andere mensen. Denk aan starters, statushouders, studenten of mensen die met spoed een woning zoeken. De maximale termijn van 5 jaar verandert hiermee niet.