Ook in 2024 besteden we weer veel aandacht aan de bestrijding van de eikenprocessierups. De eikenprocessierups of eikenprocessievlinder is de naam van een nachtvlinder.
In het voorjaar kruipt de eikenprocessierups weer in onze eikenbomen. In de bestrijding van deze rups richten we ons als eerste op de plekken waar voor mensen de meeste risico’s zijn: de eiken langs drukke fiets- en voetpaden, bij scholen, kinderdagverblijven, verzorgingscentra en gebouwen waar veel mensen komen. De rups heeft veel brandhaartjes. Deze haartjes zorgen voor vervelende irritatie aan huid, ogen en luchtwegen. Ze zijn ook gevaarlijk voor honden en vee. Zij kunnen tijdens het snuffelen de haartjes inademen. Maar er is ook goed nieuws: het aantal eikenprocessierupsen neemt af.
Om de overlast kleiner te maken bespuiten we de rups. Dat doen we voordat de brandhaartjes groeien. Preventief bestrijden dus. We bespuiten de rupsen met een natuurlijk, een biologisch middel dat alleen op de rups ‘werkt’. Het middel is niet schadelijk voor mensen en andere dieren of insecten. Een aantal plekken is door ‘De Vlinderstichting’ aangewezen als gebied waar vlinders beschermd zijn. In die gebieden spuiten we níet. In april en mei bespuiten we de eikenbomen langs fiets- en voetpaden, bij parkeerplaatsen of schoolpleinen. De eikenprocessierups komt voor in de zomereik en in de wintereik. Alleen als er héél veel rupsen zijn kruipen ze ook in andere eikenbomen. Om deze reden bespuiten we in 2024 alleen de zomer- en de wintereiken. In juni en juli worden de nesten uit de zomer- en wintereiken gezogen met een grote zuiger. Dat doen we op de plekken waar inwoners echt last hebben van de rupsen. Het blijft dus belangrijk voor u om meldingen te maken via de Fixi-app!
Wij besteden veel aandacht aan de bestrijding van de eikenprocessierups. Sittard-Geleen heeft als enige gemeente in Nederland de subsidie ontvangen voor deelname aan het Europese LIFE-project. Zij subsidiëren o.a. proeflocaties waar natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups worden aangetrokken. Er zijn locaties waar we mezen en een keversoort, de grote poppenrover, bestuderen. Maar er worden ook proefveldjes ingezaaid om de aanwezigheid van sluipwespen en sluipvliegen te stimuleren. Zij leggen namelijk hun eitjes in de rupsen, waarna de larven de rupsen van binnenuit opeten. Op deze manier proberen we de Eikenprocessierups (EPR) op een natuurlijke manier onder controle te houden.
In 2024 bespuit de provincie Limburg de eikenbomen niet meer voordat de rups gezien is. Ze voeren dus geen preventieve bestrijding meer uit. De provincie bespuit de eikenbomen pas als de rups in de bomen zit. Want de afgelopen jaren zijn steeds minder eikenprocessierupsen in de eikenbomen gezien. Er worden nu andere manieren gebruikt voor de bestrijding van de rups, zoals het ophangen van nestkastjes. Ook wordt er meer gewaarschuwd over de rups buiten de steden en dorpen. Daarvoor worden borden geplaatst.
De nesten van de rupsen zijn klaar. Nu kunnen de rupsen verpoppen tot vlinders. Ze maken nesten meestal in de hoek waar de stam overgaat in de takken, dat noemen we de oksel van de boom. Maar ze maken ook nesten op takken of op de stam. Door de nesten is de rups beter te zien in de bomen. Daardoor krijgen wij ook meer meldingen. Het weghalen van de nesten doen wij in samenwerking met de Algemene Bomendienst Limburg en Smemo.
In Sittard-Geleen is het spuiten nu klaar. De larven van de rupsen hebben nu de 4e fase bereikt. Dan hebben de larven al brandharen. Nu gaan ze nesten maken en dan zijn de rupsen ook beter te zien in de eikenbomen:
Ziet u een nest? Maak dan een melding. Let op, de eikenprocessierups wordt vaak verward met een Stippelmot of een Plakker.
Dit is een Plakker:
Dit is een Stippelmot:
In Sittard-Geleen bespuiten we de eikenbomen nog steeds. Het gaat meer regenen maar het kan nu nog. Dit is een mooie foto van de larven in de derde fase:
Afgelopen zaterdag, 11 mei heeft de rups de derde larvenfase al bereikt. Dat komt door het mooie, warme weer. Als de rupsen van fase 3 naar fase 4 vervellen krijgen ze de vervelende brandharen. We verwachten dat dit over 2 weken gebeurt. Dan moeten we stoppen met spuiten.
Op 6 mei zijn we begonnen met het bespuiten tegen de eikenprocessierups.
Op 30 april hebben de larven van de rups het tweede stadium bereikt. Dat betekent dat we kunnen gaan spuiten. Maar omdat er aan het einde van deze week regen wordt verwacht beginnen we pas volgende week met spuiten. Anders heeft het geen zin, regen wast de vloeistof weg. Dit jaren bespuiten we minder eiken dan vorige jaren. In 2023 zijn 48.170 eiken bespoten in Zuid-Limburg. Dit jaar bespuiten we 35.620 eiken.
In het weekend van 27 en 28 april worden hogere temperaturen verwacht. De larven van de rups gaan dan sneller naar de tweede fase. Wij, als gemeente, bespuiten de rupsen wél nog steeds preventief. Dat betekent dat de rupsen bespoten worden vóórdat de haartjes gaan groeien.
Op Paasmaandag 1 april zijn de eerste rupsen uit de eipakketen gekropen. Dat is twee weken eerder dan vorig jaar. De eikenbomen krijgen al nieuwe bladeren.