Vragen en antwoorden

Je hoort verschillende termen met betrekking tot vluchtelingenopvang. Veel vluchtelingen/asielzoekers melden zich bij de aanmeldcentra, zoals Ter Apel. Het aantal dat zich hier meldt, is groter dan het aantal dat op die locatie opgevangen kan worden. De huidige woningmarkt maakt dat op veel plekken vergunninghouders langer moeten wachten op een woning in de gekoppelde gemeente. Hierdoor is er een beperkte en vertraagde doorstroom, waardoor de reguliere opvangplekken vol zitten. Daarom worden groepen voor een korte duur, in afwachting van de asielprocedure, elders in het land ondergebracht. We noemen dit crisisnoodopvang. Deze tijdelijke locaties kunnen worden gezien als een ‘wachtkamer’ voor de asielzoekerscentra in ons land.

Noodopvang is voor asielzoekers die al door het formele proces zijn en die in afwachting zijn van een woning in Nederland. Noodopvang is een opvang waar asielzoekers terecht kunnen voor een periode van een half jaar tot 3 jaar. Dit is dus iets anders als de urgente crisisnoodopvang zoals die in Sittard komt.

Als u hierover meer wilt weten, verwijzen wij u naar de website van het COA: www.coa.nl.

• Een vluchteling is iemand die zijn land tijdelijk ontvlucht omdat het daar voor hem/haar niet veilig is. Dat zijn mensen die ook echt gevaar lopen in hun land van herkomst.
• Een vluchteling kan een asielzoeker worden op het moment dat hij/zij vraagt om in een veilig land te mogen blijven omdat hij of zij aangeeft in het land van herkomst onveilig te zijn.
• Het grote verschil met een migrant is juist dat gevaar. Een migrant is iemand die hier naartoe reist vanwege familie of economische redenen. Die loopt in principe geen gevaar.
• Asielzoekers worden statushouders (of vergunninghouders) zodra ze een verblijfsvergunning krijgen. Ze gaan dan deel uitmaken van de Nederlandse samenleving.

Er komen asielzoekers naar de tijdelijke crisisnoodopvang in Sittard. Dit zijn nadrukkelijk geen vluchtelingen uit bijvoorbeeld Oekraïne. Er kunnen vergunninghouders/statushouders bij zijn. Zij wachten op een woning in de aan hen gekoppelde gemeente in Nederland.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft onvoldoende opvangplekken voor alle asielzoekers die naar Nederland komen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft daarom alle Veiligheidsregio’s dringend verzocht om crisisnoodopvang voor asielzoekers mogelijk te maken. Veiligheidsregio Zuid-Limburg heeft de gemeente Sittard-Geleen gevraagd een locatie beschikbaar te stellen voor de crisisnoodopvang van asielzoekers. De gemeente Sittard-Geleen ziet het als haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om mensen in nood te helpen. De gemeente heeft daarom besloten mee te werken aan het bieden van een kortdurende oplossing in de vorm van crisisnoodopvang.

Wat het woord crisisnoodopvang al aangeeft: we bevinden ons in een crisissituatie. De maatschappelijke noodzaak is op dit moment zo hoog dat er geen tijd is voor volksraadplegingen. Het gaat hier om crisisnoodopvang van maximaal 1 jaar voor maximaal 300 personen en daarin neemt de gemeente haar verantwoordelijkheid.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft niet genoeg opvangplekken voor alle asielzoekers die naar Nederland komen. Dit heeft te maken met het groeiend aantal mensen dat in Nederland asiel aanvraagt. Daarnaast gaat een aantal bestaande (crisis)noodopvanglocaties op korte termijn dicht. Dit heeft te maken met het aflopen van vergunningen of vooraf gestelde termijnen aan de opvang. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid vraagt daarom dringend aan alle veiligheidsregio’s om noodopvang voor asielzoekers mogelijk te maken. De veiligheidsregio heeft vervolgens aan verschillende gemeente een verzoek gedaan. Naast Sittard-Geleen zorgen ook de gemeenten Beek, Stein, Heerlen, Maastricht, Landgraaf, Echt-Susteren en Horst aan de Maas op verzoek van de veiligheidsregio’s voor opvangplekken.

Gezien de urgente situatie en het dringende verzoek van het Rijk en Veiligheidsregio Zuid-Limburg is gezocht naar een locatie in onze gemeente die op korte termijn door de veiligheidsregio geschikt te maken is. Het terrein aan de Zürichstraat biedt voldoende ruimte om er alle voorzieningen te realiseren voor de kwalitatief goede opvang van maximaal 300 asielzoekers, voor maximaal één jaar. Hiervoor zijn geen zwaarwegende ruimtelijke belemmeringen. Daarnaast is het terrein goed af te bakenen. En het ligt dichtbij voorzieningen als het openbaar vervoer en winkels. Als gemeente ondersteunen we hiermee de opgave voor tijdelijke, menselijke opvang van vluchtelingen. 

De crisisnoodopvang aan de Zürichstraat is tijdelijk. Hij duurt maximaal 12 maanden. Wij streven ernaar om de crisisnoodopvang op 12 juni 2023 te openen. 

 Op het terrein worden voor maximaal 300 mensen woonunits geplaatst. De woonunits zijn voor 4 tot 6 personen. De units zijn sober ingericht, met stapelbedden en een tafel met stoelen en een emmer met schoonmaakspullen om de ruimte schoon te houden. Meer is er niet. Alle andere voorzieningen, zoals een wc en douche, zijn op het terrein. Op het terrein zijn meerdere ruimtes voor gezamenlijk gebruik. Denk naast douches en toiletvoorzieningen bijvoorbeeld aan een eetzaal, en ruimtes voor dagbesteding en ontspanning. Voor de asielzoekers wordt een dagprogramma gemaakt. 

De ingang is bereikbaar via de Zürichstraat. Het volledige terrein wordt met hekken afgezet. Bij de ingang komt een unit waar iedereen die het terrein op gaat of verlaat wordt geregistreerd. Op die manier is altijd duidelijk wie zich op het terrein bevindt. Het hele terrein wordt van bewakingscamera’s voorzien. Ook is er 24 uur per dag professionele begeleiding, toezicht en beveiliging aanwezig.

Tal van mensen en instanties spannen zich in om deze crisisnoodopvang zo goed mogelijk te laten verlopen. Intelligence Assistant is een professionele organisatie, die veel ervaring heeft met crisisnoodopvang van asielzoekers. Zij voeren de opvang volledig uit. De Veiligheidsregio coördineert alles wat met de opvang te maken heeft. Het COA, de gemeente, Stichting Vluchtelingenwerk, Rode Kruis, politie en vele andere organisaties bieden ondersteuning.

Wanneer de asielzoekers arriveren, worden ze welkom geheten en direct op de hoogte gesteld van de huis- en gedragsregels (wat kunt u tijdens de opvang verwachten en wat verwachten wij van u als gast/asielzoeker, zowel binnen als buiten de opvanglocatie). De mensen mogen de locatie verlaten.

Bekijk hier de huisregels (pdf, op dit moment alleen engelstalige versie beschikbaar)

Dat behoort tot de mogelijkheden. Op dit moment wordt er een wetsvoorstel besproken om de asielopvangplekken uit te breiden over alle gemeenten. Daarmee kan het zijn dat de Rijksoverheid gemeenten gaat verplichten om opvang te organiseren.

Dat gaat hier niet gebeuren. We werken als gemeente mee aan de tijdelijke crisisnoodopvang onder de voorwaarde dat de veiligheidsregio voldoende maatregelen neemt om ieders veiligheid te borgen. Daarom hebben we aan de veiligheidsregio gevraagd dat om met een partij samen te werken die zorgt voor de exploitatie, voor het beheer van het terrein en die ook scherp toeziet op onrust en onvrede. Die partij is IMA. Zij hebben veel ervaring met crisisnoodopvanglocaties in Nederland. Mensen komen niet op eigen gelegenheid naar de crisisnoodopvang. Er komen niet meer mensen dan er slaapplekken zijn. 

Alle betrokkenen worden zorgvuldig geïnformeerd over de komst van de tijdelijke crisisnoodopvang. Dat doen we door middel van communicatie en omgevingsmanagement. Beiden zijn erop gericht om ondernemers en inwoners in de omgeving van de locatie zorgvuldig te informeren en draagvlak te stimuleren. Dat doen we met oog en aandacht voor de brede belangen van de omgeving. Ondernemers en inwoners in de brede omgeving van de locatie worden per brief geïnformeerd over de komst van de CNO. 

Daarnaast zijn direct betrokkenen uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst. 

Onze stadsdeelmanagers onderhouden proactief, persoonlijk contact met de omgeving, om eventuele vragen en zorgen tijdig en goed weg te nemen. Voor vragen kunt u contact opnemen met stadsdeelmanager Romy Winkens, via nummer 06 – 50 44 55 66

Voor vragen over de tijdelijke crisisnoodopvang kunt u ook rechtstreeks contact opnemen met IMA. Dat kan via nummer 06 - 28 17 17 69 (24/7 bereikbaar) of per mail via ​noodopvangsittard@intelligentsecurity.nl.

Daarnaast zorgen we dat de informatie op onze website www.sittard-geleen.nl/cno steeds actueel is. 

Bij informatiebijeenkomsten over dergelijke ontwikkelingen, nodigen we altijd de ‘directe’ omgeving uit. De tijdelijke CNO komt op bedrijventerrein Bedrijvenstad Fortuna. De directe omgeving van de locatie bestaat uit ondernemers en sportverenigingen. In de directe omgeving van de locatie liggen geen woningen. Daarom zijn er in eerste instantie geen inwoners uitgenodigd. Op verzoek van inwoners van nabijgelegen wijken heeft er op 31 mei ook een informatiebijeenkomst plaatsgevonden voor inwoners. Daarnaast zijn alle belangstellenden van harte welkom om een kijkje te komen nemen in de tijdelijke CNO, tijdens de open dag op 10 juni. Deze is van 10.00 – 13.00 uur. Aanmelden is niet nodig.

Bel voor vragen over de tijdelijke CNO met IMA: 06 - 28 17 17 69 (24/7 bereikbaar). U kunt ook een mail sturen naar ​noodopvangsittard@intelligentsecurity.nl. Voor vragen kunt u ook contact opnemen met stadsdeelmanager Romy Winkens, via nummer 06 50 44 55 66.

We hebben ervoor gekozen om de omgeving te informeren over de tijdelijke crisisnoodopvang, nadat een definitieve beslissing was genomen en we hierover zekerheid konden bieden. Wij hadden aan de Veiligheidsregio Zuid-Limburg de voorwaarde gesteld dat beveiligingsbedrijf IMA de opdracht zou doen. Die zekerheid kwam pas laat. 

Wij weten niet hoe de groep die naar Sittard-Geleen komt, is samengesteld en uit welke landen ze komen.  Het COA bepaalt welke asielzoekers naar de crisisnoodopvang in Sittard komen. Wij krijgen uiterlijk 24 uur van tevoren een overzicht van welke mensen er komen.

De asielzoekers hebben vooral behoefte aan rust en regelmaat. De ervaring leert dat veel asielzoekers, zeker in het begin, vooral willen bijkomen van de lange, zware reis die ze achter de rug hebben. Daarna wordt samen met de asielzoekers gekeken hoe zij graag hun tijd willen besteden. Bijvoorbeeld door een studie te doen of meer te leren over de Nederlandse cultuur.

Voor de afwisseling, en om de omgeving beter te leren kennen, worden af en toe activiteiten en uitstapjes georganiseerd voor de bewoners van de crisisnoodopvang. Hierbij wordt de samenwerking gezocht met lokale verenigingen, bedrijven en organisaties, om te kijken of zij hierin een rol kunnen en willen spelen.

Ja, zij zijn tussen 08.00 en 22.00 uur vrij om te gaan en staan waar zij willen. Wel wordt er geregistreerd wie op het terrein komt, maar ook wie het terrein verlaat. Daarnaast organiseren vrijwilligers, onder leiding van de uitvoerende organisatie, activiteiten en bezigheden voor de asielzoekers.

Op de locatie gelden een aantal huisregels. De bewoners moeten deze ondertekenen en zich hieraan houden (pdf, op dit moment alleen engelstalige versie beschikbaar)

Dat is afhankelijk van de taal die de zij spreken. Veel asielzoekers spreken Engels. Daarnaast wordt tolken ingezet om met hen te kunnen communiceren, zowel schriftelijk als mondeling.

Van het COA krijgen de asielzoekers een zogenaamde ‘moneycard’, waarop wekelijks ongeveer 11 euro gestort wordt voor persoonlijke hygiëne producten. Denk bijvoorbeeld aan deodorant, tandpasta en maandverband. Verder ontvangen de asielzoekers geen leefgeld. Zij worden in basisbehoeften voorzien. Denk daarbij aan: een bed, douches, toiletten en maaltijden. Dit alles alleen binnen de crisisnoodopvang.

De asielzoekers die in Sittard worden opgevangen, verlaten onze gemeente over maximaal 1 jaar weer. Dan stromen zij door naar een andere crisisopvanglocatie in Nederland of naar een asielzoekerscentrum. Asielzoekers die uiteindelijk asiel in Nederland krijgen, worden vergunninghouder/statushouder. Tot zij gaan wonen in de aan hen gekoppelde gemeente in Nederland, verblijven zij in een asielzoekerscentrum. 

Ja, het is de bedoeling dat de jonge bewoners van de crisisnoodopvang doordeweeks naar school gaan. De voorbereidingen hiervoor worden in de komende periode opgestart.

De meeste asielzoekers mogen nog niet werken in loondienst. Maar zij willen wel graag hun handen uit de mouwen steken en iets bijdragen aan onze maatschappij. Veel bewoners van de crisisnoodopvang gaan daarom graag aan de slag als vrijwilliger. Bent of kent u een vereniging, stichting of maatschappelijke organisatie die één of meer enthousiaste vrijwilligers goed kan gebruiken? Stuur dan een mail naar cno@sittard-geleen.nl.

De veiligheidsregio werkt voor de tijdelijke crisisnoodopvang samen met IMA? Dit bedrijf is gespecialiseerd in crisisnoodopvang en doet dit heel goed. 

De gemeente heeft oog voor de veiligheid en neemt hiervoor maatregelen. Het hele terrein wordt omheind door hekken, zodat het enkel via de ingang aan de kant van de Zürichstraat bereikbaar is. Hier wordt iedereen die het terrein betreedt of verlaat geregistreerd. Vanaf zonsondergang tot 22.00 uur wordt rondom de CNO gepatrouilleerd; na 22.00 uur moeten de asielzoekers binnen de CNO aanwezig zijn. Op het terrein zelf zorgt uitvoerder IMA voor camerabewaking en de aanwezigheid van beveiligers.  

De gemeente heeft nauw contact met de politie. Ook is er toezicht op de brandveiligheid. Er zijn directe lijnen tussen de gemeente, politie (o.a. de wijkagent), de brandweer, het Rode Kruis en Vluchtelingenwerk. Bij spoed kunt u bellen met de politie, bereikbaar via 112. Bij minder spoed kunt u bellen met (0900) 88 44. In andere gevallen kunt u de gemeente bellen via 140 46.

In de buurt van de opvanglocatie worden onder andere de volgende maatregelen genomen:

• Mobiliteit en verkeersveiligheid
• Voldoende verlichting die geen overlast richting omliggenden geeft
• Cameratoezicht in- en rondom de locatie
• Inrichting van het terrein met hekwerk en zichtbeperkende maatregelen
• Een goede veiligheidsorganisatie, beveiliging en toezicht
• Verminder overlast in drukke uren bij omliggende verenigingen
• Zorg voor goede en duidelijke communicatielijnen richting alle betrokkenen.

Asielzoekers, medewerkers en vrijwilligers hebben toegang tot de opvanglocatie. Er vindt toegangscontrole plaats. Beveiligers registeren wie er aankomt of vertrekt.

De asielzoekers mogen gewoon naar buiten. In de eerste dagen moeten de mensen meestal nog bijkomen, zij zijn vaak pas net in Nederland aangekomen. In de huisregels nemen wij richtlijnen op wanneer wij verwachten dat de mensen binnen het complex moeten zijn. Ook gaan we registreren wie op het terrein is en wie daarbuiten is. Bezoekers worden niet zomaar toegelaten op het terrein. Op die manier hebben we te alle tijden zicht wie op het terrein is en wie niet. De beveiliging houdt dit alles in de gaten.

De asielzoekers worden na aankomst welkom geheten. Ze krijgen dan meer uitleg over de rechten en plichten in Nederland. Ook leert IMA hen meer over onze normen en waarden, onze gewoontes en omgangsregels. Ook worden ze geïnformeerd over de huisregels van de locatie. Ze moeten deze ondertekenen.

De huisregels gaan over waarschuwen bij iets kleins tot hulp van de politie vragen. De bewoners moeten deze afspraken ondertekenen.  (pdf, op dit moment alleen engelstalige versie beschikbaar)

De huisregels worden bij start van de crisisnoodopvang doorgenomen (inclusief vertaling) met elke opgevangen asielzoeker. Zij moeten deze afspraken ondertekenen. De ervaring leert dat de meeste asielzoekers zich netjes gedragen. Ze hebben er zelf namelijk belang bij om geen overlast te veroorzaken. Zorgen zij toch voor ernstige overlast? Dan kan hen de toegang tot de crisisnoodopvang in Sittard worden geweigerd. Deze mensen worden teruggestuurd naar Ter Apel. De huisregels gaan over waarschuwen bij iets kleins tot hulp van de politie vragen.

Die taak ligt bij IMA en de controle van die taak gebeurt door de veiligheidsregio. De politie heeft hier geen rol in.

Nee, de veiligheidsregio neemt alle kosten voor haar rekening. Deze worden daarna volledig vergoed door de Rijksoverheid. De gemeente krijgt verder geen geld voor de opvang van asielzoekers.

Nee, de asielzoekers ontvangen geen leefgeld. Zij worden in basisbehoeften voorzien. Denk daarbij aan: een bed, douches, toiletten en maaltijden. Dit alles alleen binnen de crisisnoodopvang. 

De asielzoekers worden gescreend: bij medische problemen zijn zij bij een arts geweest. Hierbij werken wij nauw samen met GZA, een zelfstandige zorgorganisatie die de zorg regelt voor o.a. asielzoekers en vluchtelingen.

Medewerkers van de GGD hebben regelmatig contact met de locatiehoofden van iedere crisisopvanglocatie in de regio. Regelmatig bezoeken ze de locaties. Bijvoorbeeld als medewerkers of vrijwilligers op locatie vragen hebben of zich zorgen maken over besmettelijke ziekten. Of als er zich een besmettelijke ziekte voordoet.
Daarnaast bezoeken GGD-medewerkers de locaties ook om gericht advies te geven over hygiënemaatregelen. Dit doen ze in ieder geval vlak voor of vlak na de opening van de locatie en ook als de gemeente behoefte heeft aan nog meer advies. Hiermee houden we de kans op besmettelijke ziekten zo klein mogelijk.

Heeft u een paar uurtjes per week tijd en wilt u aan de slag als vrijwilliger in de tijdelijke CNO? Meld u dan aan bij IMA. Als vrijwilliger kunt u bijvoorbeeld ondersteunen bij activiteiten of taallessen. De coördinatie van het vrijwilligerswerk binnen de
tijdelijke CNO ligt bij IMA. Stuur voor meer informatie of aanmelden een mail aan IMA, via: vrijwilligers-noodopvangsittard@intelligentsecurity.nl

Op dit moment weten we niet of en wat er eventueel nodig is. Hierover informeren wij u zo snel mogelijk.