Opgegraven in Sittard-Geleen

In september 2020 zijn we op verschillende plekken in Sittard-Geleen de toekomst gaan ‘opgraven’. Voorbijgangers zijn gevraagd naar hun toekomstbeeld voor de gemeente in 2030. Hier leest u een samenvatting van de reacties van inwoners.

Online bevraging en toekomstexpedities

Totaal ±400 respondenten (meer mensen gesproken)

Geslacht

  • 52% man
  • 37% vrouw
  • 11% onbekend

Leeftijd

  • 7% tussen 20-24 jaar
  • 7% tussen 25-34 jaar
  • 22% tussen 35-40 jaar
  • 30% tussen 50-64 jaar
  • 25% 65+
  • 9% onbekend

Woonplaats

  • 89% Sittard-Geleen
  • 11% elders 
Sittard-Geleen anno 2020 is…

Top 5 positieve geluiden

  1. Fijne stad/gemeente om in te wonen en in op te groeien
  2. Voorzien van de nodige voorzieningen en voldoende recreatiemogelijkheden, speelvoorziening en groenvoorziening
  3. Gezellig plek om te leven en te zijn
  4. Gemoedelijke gemeente met dorps karakter
  5. Mooie stad (o.a. natuur en historisch karakter)

Top 5 negatieve geluiden

  1. Gepolariseerd, verdeeld over kernen, concurrentie tussen de kernen
  2. Verpauperd, vies, onverzorgd, rommelig, slecht groenonderhoud, leegstand
  3. Gebrekkig bestuur, ontevredenheid gemeente, haar keuzes en dienstverlening/communicatie
  4. Saai
  5. Gebrek aan voorzieningen, levendigheid en cultureel aanbod

Niet-inwoners: Gemeente met veel potentie – ook qua verbindende factor in Euregio – maar loopt achter feiten aan, achteruit gegaan.

Men is trots op…

Top 5 meest genoemd

  1. De historische en gezellige binnenstad, monumenten, tradities en rijke geschiedenis
  2. Het groen en de natuur
  3. Niks/n.v.t.
  4. Mijn eigen buurt, wijk of dorp
  5. Saamhorigheid
Wat men vooral graag wil behouden in Sittard-Geleen is…

Top 5 meest genoemd

  1. Groen, tuinen, stadsparken, natuurparken
  2. Monumenten, historische kernen, stadsbeeld
  3. Levendigheid en gezelligheid binnenstad (markt, Ligne)
  4. Goede voorzieningen (winkels, markten, restaurants, etc.)
  5. Saamhorigheid en wijkplatformen
Dit zou straks nog sterker mogen…

Top 10 meest genoemd

  1. Onderhoud openbare ruimte
  2. Meer voorzieningen (winkels, markten, restaurants, etc.)
  3. Groen, tuinen, stadsparken, natuurparken
  4. Veiligheid, handhaving, verkeersveiligheid
  5. Levendigheid en gezelligheid binnenstad (markt, Ligne)
  6. Daadkracht en zelfreflectie bestuur
  7. Monumenten, historische kernen, stadsbeeld
  8. Cultureel aanbod
  9. Evenementen/initiatieven die verbinden
  10. Bestuur met oog voor de inwoner (inspraak)
Anno 2030 begraaft men liever…

Top 10 meest genoemd

  1. Rivaliteit kernen, strijdbijl
  2. Leegstand
  3. Zwerfvuil
  4. Onveiligheid
  5. Vriendjespolitiek, ons-kent-ons
  6. Spreiding centrum (centraliseren, compacter maken)
  7. Gebrek aan samenwerking tussen gemeente en inwoners
  8. Betaald parkeren
  9. V&D gebouw
  10. De naam Sittard-Geleen
Men is bang voor o.a….

Enkele genoemde schrikbeelden

  • Dat het blijft zoals het nu is: verdeeldheid, hard achteruit gaan, geen aandacht voor inwoners
  • Stad die somberheid uitstraalt en uitblinkt in middelmaat
  • Nog meer van de huidige polarisatie, nog meer financieel wanbeleid, nog meer schulden, nog meer prestige projecten, nog meer falend bestuur, nog meer geruzie
  • Nog meer ‘lullen & niet poetsen’
  • Een spookstad
  • Weinig (kwalitatieve) natuur en onveilige stad waar jongeren geen kansen meer zien en de criminaliteit ingaan
  • Nog meer zwerfvuil en slecht groenonderhoud
  • Doorgaan op deze voet. Niet durven kiezen voor de sterke punten, maar elke euro verdelen over de verschillende sentimenten
  • Hetzelfde saaie stadje
  • Nog steeds ‘de fusiestad zijn’, nog steeds verdeeldheid
  • Als er nog minder te doen is voor jongeren en meer voor ouderen
  • Nog meer industrie en vervuiling
  • Achteruitgang bereikbaarheid en OV
  • Weinig appreciatie voor initiatief, nog minder betrokkenheid tussen gemeente en burger
Het wensbeeld voor Sittard-Geleen in 2030 is…

Enkele genoemde wensbeelden

  • Eén Sittard-Geleen, desnoods onder nieuwe vlag/naam
  • Een eigentijdse, karaktervolle gemeente met visie
  • Eenheid en diversiteit (qua mensen, maar ook kernen)
  • Jonger, schoner, levendiger, socialer, veiliger, divers, dynamischer en ondernemender, maar ook met ruimte voor rust
  • Een plek waar economie, natuur en sociaal elkaar duurzaam versterken in plaats van vechten om ruimte
  • Een dichtbebouwde omgeving met daarin groene plekken en een groen buitengebied
  • Hedendaagse ontmoetingsplekken
  • Ontwikkelkansen voor jeugd
  • Een rijk cultureel aanbod
  • Groene, duurzame, klimaat neutrale gemeente met levendige cultuur, onderscheidend winkelaanbod
  • Een gemeente met zorg en aandacht voor kwetsbare personen in een groene omgeving met veel biodiversiteit en een goede verhouding tussen de leefbaarheid en (beter benutten/verbonden) industrie
  • Sittard-Geleen, een geweldige, gezonde en groene stad met kansen voor velen en een laagdrempelige overheid, die naast haar inwoners staat en openstaat voor creativiteit en innovatie
  • Een zichtbaarder Chemelot, Brightlands, etc. ook in de stadskernen
  • Dat het bestuurlijk en financieel goed zit, en de burger meer inspraak heeft, meer betrokken is, minder partij- en ons-kent-ons/vriendjespolitiek
  • Meer jongeren en andersdenkenden in de raad, minder conservatief
  • Klein maar fijn en beter vs. Opgaan in groter geheel
In 2030 is Sittard-Geleen in de regio…

Top 5 meest genoemd

  1. Sterkere samenwerking met de regio: sterke punten op elkaar afstemmen i.p.v. concurrentie, ook over de grens
  2. Bruisend cultureel-/uitgaans-/recreatief-/winkel-/kenniscentrum voor de regio
  3. Grootschaliger: Sittard-Geleen moet uitbreiden of opgaan in en grotere gemeente
  4. Kleinschaliger: Sittard-Geleen moet defuseren
  5. Trendsetter in de regio
Hopelijk heeft Sittard-Geleen in de toekomst (ook)…

Een aantal reacties

  • Voedselbossen, lokale voedselvoorziening
  • Activiteiten en evenementen, zoals o.a. straattheater, een … week
  • Fijne ontmoetingsplekken voor jong en oud (niet altijd consumptiegerelateerd))
  • Een performant & aanwezig wijkaanspreekpunt
  • Een talentenbank
  • Positiviteit, gedeelde verantwoordelijkheid, ruimte en facilitatie voor initiatief en experiment
  • Eengezinswoningen, multifunctionele en multigenerationele woonformules (o.a. co-housing)
  • Zowel winkelketens als kwalitatieve boutiques
  • Duurzaam & circulair beleid
  • Kwaliteitsvolle, toegankelijke, verbonden en biodiverse natuur
  • Een daadkrachtiger, transparanter gemeentebestuur en ambtenaren die wat van de wereld hebben gezien
  • (Eu)regionale focus en bewustzijn
  • Moderne architectuur
  • Meer studenten
Ook ziet men heel wat locaties met kansen…

Enkele genoemde ideeën

Leegstaande panden
Van flats voor jonge gezinnen, tot buurtwerkplekken voor ambtenaren, experimenteer- en onderwijsruimtes voor jongeren

V&D gebouw
Van versmarkthal over jongerencentrum tot kwaliteits/luxeboetieks onder één dak

Binnenstad/markt Geleen
Verlevendigen, horeca verbeteren en winkels verplaatsen zodat het één geheel vormt. De kans geven aan enthousiaste ondernemers om zich hier te vestigen Beleefstad ipv shopstad Link leggen met Chemelot campus Opheffen centrum (twee centra overbodig)

Niet-plaatsgebonden ideeën

  • Ontmoetingsplaatsen voor jongeren(!)
  • Groene daken en gevels waar mogelijk
  • Sportlocaties van hoog niveau, waar eventueel ook concerten en evenementen georganiseerd kunnen worden
  • Een centrum voor muzikanten, met podium, studioruimte en opnamestudio
  • Fiets en wandelroutes door de gemeente, historische wandelroute, nieuwe wandelpaden aanleggen
  • Groene loper van het plateau van Doenrade tot aan de Putstraat

Visievorming 2030 

Aan de hand van de opgehaalde informatie is een conclusie getrokken en vertaald naar mogelijkheden voor Sittard-Geleen in de toekomst.

Naar een inclusieve, verbonden samenleving

Hoe zorg je ervoor dat iedereen mee kan doen en zich thuis voelt in Sittard-Geleen en dat iedereen mee vruchten kan plukken van deze brede transitie in de samenleving?!

Verkennen van mogelijkheden op vlak van

  • Inzetten op goed nabuurschap, voortbordurend op de verbondenheid die er al is (Nieuwe, evenwichtige) burgerparticipatie
  • Sociale economie 2.0 en nieuwe werkconcepten en arbeidsprofielen
  • Het versterken van de sociale veiligheid (door bij de bron te beginnen)
  • Het versterken van lerende gemeenschappen
Naar aantrekkelijke biotopen & programmaties voor jonge en oude ondernemende en ondersteunende bondgenoten in een dynamische samenleving

Alleen voor werk komen of blijven de mensen niet, wat trekt jonge mensen/gezinnen en de high-potentials van elders? Hoe houden we onze jongeren hier in Sittard-Geleen?

Verkennen van mogelijkheden op vlak van

  • Nieuwe aantrekkelijke, kwalitatieve woonconcepten en -milieus
  • Nieuwe woon/werkformules
  • Daarop aangepaste maatschappelijke voorzieningen, onderwijs en een aantrekkelijke socio-culturele programmatie, ook voor expats/internationals
  • Het kwalitatief beheren, uitbouwen en benutten van de groene leefomgeving (binnen en buiten de kernen)
  • Het voeden en benutten van de rijkdom van een divers, internationaal getint weefsel
  • Het boosten van culinaire & hospitality kwaliteit
  • ...
Naar een gezonde en veerkrachtige samenleving

Hoe versterk je de gezondheid van mens en natuur in Sittard-Geleen?

Verkennen van mogelijkheden op vlak van

  • Het versterken van mentale, fysieke gezondheid van mensen in Sittard-Geleen inclusief hun gezondheidsbeleving. Daarbij sport als troef inzetten.
  • Het inzetten op regeneratief natuur- en landbouwbeheer
  • Het benutten van de mogelijkheden van natuurinclusief (en dus ook klimaatbestending) ontwerp in bebouwd gebied
  • Het versterken van de externe veiligheid
  • Het vergroten & kwalitatief opwaarderen van de publieke ruimte (in fysieke en andere zin, bijv. dialoog- & besluitvorming)
Naar een slimme een elkaar versterkende regio van materiaal/kennisstromen

Kijk eens met andere ogen naar je gemeente/regio, welk potentieel zit in het helpen sluiten van kringlopen in de landbouw, de voedingssector, de woningvoorraad, kunststoffen etc., het gehele systeem? Waar zien we nieuwe verbindingen ontstaan en wat betekent dat voor de logistieke & mobiliteitsstromen?!

Verkennen van mogelijkheden op vlak van

  • Het sluiten van materiaalkringlopen binnen en buiten Sittard-Geleen
  • Het ontdekken en formuleren van (nieuwe) rollen in het sluiten van kringlopen voor spelers zoals Chemelot, Nedcar en Zuyderland
  • Het slim uitbouwen van naadloze mobiliteit van goederen en mensen, met inbegrip van dienstverlenende oplossingen zoals ‘mobility as a service’
  • Het beter benutten van de mogelijkheden van digitalisering en slimme (infra)structuren
  • Het benutten en beheren van kenniskringlopen
Naar een sterke, grenzeloze regio in een daadkrachtige samenwerkingsvorm

De opgaven van vandaag en zeker die van morgen vragen om een sterkere (eu)regionale samenwerking. Hoe kunnen we de noodzakelijke (eu)regionale samenwerking tot een daverend succes maken om bovenstaande ambities waar te maken?

Verkennen van mogelijkheden op vlak van

  • Inclusieve onderwijsvernieuwing en kennisontwikkeling
  • Het inzetten op open innovatie
  • Nieuwe organisatie/bestuurs/beheersvormen zoals de quintuple helix benadering
  • Het leren uit en aanpassen van succesvolle samenwerkingsbenadering van elders (bijv. nordic countries)
  • Het slechten van grenzen tussen en uniformiseren en stroomlijnen van infrastructurele, administratieve, wet- & regelgevende, fiscale kaders tussen verschillende gebieden/landen
  • Het inzetten van nieuwe maatstaven voor het meten & boosten van succes