De ambtsketen

In de ambtsketen van de burgemeester heeft ontwerper Maurice Mentjens de eenwording van de gemeenten Sittard, Geleen en Born die in 2001 tot stand kwam, verzilverd. Zijn opdracht was een ambtsketen te ontwerpen die waardig is voor een burgemeester maar ook tijdloos en bovenal typerend voor de moderne en ambitieuze gemeente Sittard-Geleen. Bovendien moest de ketting door zowel mannen als vrouwen gedragen kunnen worden.

High-tech

Het resultaat, vervaardigd door edelsmid Rob Huyben uit Maastricht, is een ketting opgebouwd uit zilveren ringen met elk een doorsnede van 30 mm, een hoogte van 7 mm en een wanddikte van 3 mm. Iedere schakel symboliseert een dorp of stad van de gemeente, en is uit twee ringen samengesteld die in elkaar zijn geschoven. De ringen zijn als atomen die samen het DNA van de gemeente vormen. De schakels zijn met elkaar verbonden door middel van Dyneema®, een high-tech vezel uitgevonden door DSM in Geleen. Dyneema® heeft een buitengewone treksterkte en is in 0,28 mm dikte toegepast waardoor het bijna onzichtbaar is. Doordat de Dyneema® draden tussen de ringen in een groef zijn geklemd zijn ze vrijwel volledig aan het zicht onttrokken. De ringen lijken daardoor als door magnetisme tot elkaar aangetrokken, wat een mooie metafoor is voor de onzichtbare band die de dorpen en steden van de gemeente bindt. Het geeft de keten een modern, gesofisticeerd - technologisch uiterlijk wat goed past bij het ondernemende en innovatieve karakter van de gemeente.

De drie onderste ringen, waaraan het Rijkswapen hangt, zijn achtereenvolgens van een dunne rode, witte en blauwe lijn voorzien en vormen samen de Nederlandse driekleur. De penning met aan één zijde het Rijkswapen en aan de andere zijde de naam van de gemeente moet omkeerbaar zijn. Daarom zit er een slim blokkeermechanisme verwerkt in de penning, waardoor altijd de juiste zijde voor blijft hangen.

Subtiel wordt aan de katholieke wortels van de gemeente gerefereerd. De schakels doen denken aan de kralen van een rozenkrans en de tekst van het eerste artikel van de grondwet staat als een mantra of gebed aan de binnenzijde van de ringen gegraveerd in het Sittards-Geleens-Borns dialect: 

Jederein dae zich in Nederlandj bevintj, wurt in ’n zelfde geval oppe zelfde maneier behanjeldj. Ongersjeid make waeges gelouf, laeveseuvertuging, politieke meining, ras, gesjlach of om wat veur rae dan ouch, is neit toegesjtange.

(Vertaling: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan)

Koninklijk besluit

Volgens het Koninklijk besluit van 16 november 1852 dient de ambtsketen er als volgt uit te zien (artikel 1): De onderscheidingsteekenen, door den burgemeester te dragen, bestaan in een zilveren penning, hebbende eene middellijn van veertig strepen en vertoonende aan de eene zijde het wapen des Rijks, aan de andere dat der gemeente, of, zoo de gemeente geen wapen heeft, den naam der gemeente; de penning hangende op de borst, hetzij aan eene zilveren keten, hetzij aan een oranje zijden lint; de keten of het lint op beide schouders aan den rok of het opperkleed vastgehecht.

De burgemeester, maar ook een waarnemend burgemeester, is verplicht de ambtsketen te dragen tijdens de vergadering van de gemeenteraad en bij een ontvangst van de Gouverneur, minister of de Koningin. Ook moet de burgemeester de ketting dragen als hij of zij zich in het openbaar vertoont in geval van brand, bij oproer, bij samenscholing of andere stoornis der openbare orde. Men pleegt de zijde met het wapen van de gemeente zichtbaar te dragen wanneer de burgemeester de gemeente vertegenwoordigt of de raad voorzit; vertegenwoordigt de burgemeester het rijk, bijvoorbeeld bij het uitreiken van Koninklijke Onderscheidingen, dan wordt het rijkswapen getoond. De ambtsketen is het sieraad van de gemeente. Het symboliseert de waardigheid van de burgemeester.